Lambrusco(-bastardo)
Vitis riparia x Vitis rupestris
Vitaceae
Àutri noum : Trihiero, Vedigagno, Vigno.
Nom en français : Vigne hybride.
Descripcioun :Aquesto lambrusco, de tèms counfoundudo emé Vitis riparia, se vèi proun en ribo d'aigo, dins li ripisilvo, ounte escalanto d'en pertout. Se recounèis à si fueio quàsi sènso péu dessouto (aleva contro li bifurcacioun di costo) e qu'an tres dènt quàsi paralèlo emé un "sinus" de pecou mens prefouns que la vertadiero Vitis riparia que sèmblo gaire se naturalisa. Es uno bastardo naturalo nascudo en Franço emé de vigno vengudo d'Americo pèr lucha contro lou filóussera. Sarié degudo à la poulinisacioun de V. riparia, "Gloire de Montpellier" pèr V. riparia " dóu Lot".
Usanço :Coume pèr lis àutri lambrusco, li fueio dèvon èstre vertuouso pèr la circulacioun dóu sang (cambo lourdo e moureno), soun peréu astringènto e diuretico.
Port : Liano
Taio : 0,5 à 4 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vitis
Famiho : Vitaceae
Ordre : Vitales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 8
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Ribiero
- Ermas
- Ripisilvo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éuroupenco-Sud
Ref. sc. : Vitis riparia x Vitis rupestris Tison, 2014
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753